2024 YILI SÜRELİ YAYIN İSTATİSTİKLERİ AÇIKLANDI
Basın İlan Kurumu verileri esas alınarak hazırlanan Süreli Yayın İstatistikleri kapsamında internet ziyaretçi trafiklerine ilişkin veriler ilk kez kamuoyunun bilgisine sunuldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2005’ten 2023 yılına kadar kamuoyuna açıkladığı ‘Yazılı Medya İstatistikleri’, 2024 yılından itibaren Basın İlan Kurumu’nun (BİK) idari kayıtları kullanılarak ‘Süreli Yayın İstatistikleri’ başlığıyla yayımlanmaya başladı.
İstatistik çalışması; BİK görev alanındaki süreli yayınlara ilişkin sayısal veriler, gazetelerin tirajları, internet haber sitelerinin ziyaretçi trafikleri, resmî ilan ve reklamların yıllara göre adet ve tutarları, içerik türleri, istihdam edilen basın çalışanı sayısı, kadın-erkek istihdam oranı, basın çalışanlarının eğitim durumları ve kadro unvanları gibi kapsamlı bilgileri içeriyor.
Bu yıl ilk kez internet haber sitelerinin de dâhil edildiği çalışma, resmî ilan ve reklam yayımlayarak kamu desteği alan yayınlara ilişkin bilgiler ışığında Türk basınının genel görünümünü özetliyor.
Resmî ilan ve reklam ekosistemindeki süreli yayın sayısı: 2 bin 40
2024 yılında 753’ü gazete, 349’u da internet haber sitesi olmak üzere toplam bin 102 süreli yayın mevzuattaki kriterleri karşılayarak BİK aracılığıyla resmî ilan yayımladı. Sadece resmî reklam yayımlayan gazete, dergi ve internet haber sitesi sayısı ise 938 olarak kayıtlara geçti. Böylece, 2023 yılında 2 bin 79 olan süreli yayın sayısı yüzde 1,8 oranında azalarak 2024 yılında 2 bin 40 oldu.
753 gazetenin yüzde 95,9’i yerel, yüzde 3’ü yaygın, yüzde 1,1’i ise bölgesel yayınlardan oluştu. Gazetelerin yayımlanma sıklığına bakıldığında ise 456’sının günlük, 297’sinin ise haftada 2 ila 6 gün arasında değişen periyotlarla yayımlandığı istatistiklere yansıdı.
349 İnternet haber sitesinin yüzde 4,6’sı Genel Kategori, yüzde 5,4’ü 1. Kategori, yüzde 5,2’si 2. Kategori, yüzde 35,2’si 3. Kategori, yüzde 22,4’ü 4. Kategori, yüzde 27,2’si de 5. Kategori’de yer aldı.
En çok süreli yayının bulunduğu iller arasında 372 yayınla birinci sırada bulunan İstanbul’u 109 yayınla Ankara, 97 yayınla Bursa, 93 yayınla Balıkesir, 89 yayınla İzmir, 82 yayınla Kahramanmaraş, 58 yayınla Konya, 54’er yayınla Kocaeli ve Antalya takip etti.
938 süreli yayın resmî reklam yayımladı
Ülke genelinde sadece resmî reklam yayımlayan gazete ve dergi sayısı 474 oldu. En çok dergi 251 ile İstanbul’da yayımlanırken bunu, 71 dergi ile Ankara, 39 dergi ile İzmir takip etti. Bu yayınların 16’sı günlük, 59’u haftalık, 43’ü 15 günlük, 246’sı aylık, 64’ü iki aylık, 46 tanesi de üç aylık periyotlarla yayımlandı.
Sadece resmî reklam yayımlayan 464 internet haber sitesinden 69’u Kahramanmaraş’ta, 64’ü Bursa’da, 44’ü İstanbul’da, 33’ü Balıkesir’de, 31’i de Kocaeli’de bulunuyor.
Gazete tirajları düşüş eğiliminde
Gazetelerin toplam tirajı 2023 yılına göre yüzde 27,5 oranında düşüş göstererek 2024 yılında 462 milyon 707 bin 383 olarak gerçekleşti.
Yaygın statüdeki 23 gazete 370 milyon 522 bin 910, 722 yerel gazete 90 milyon 178 bin 456 adet, 8 bölgesel gazete ise 2 milyon 6 bin 17 adet satış rakamına ulaştı.
9 milyar ziyaretçi, 46 milyar sayfa görüntülemesi
Basın İlan Kurumu’nun dijital ölçümleme sistemi BİK Analitik tarafından internet haber sitelerinde yapılan trafik analizleri, bu yıl itibarıyla resmi istatistiklere dâhil edilerek ilk kez kamuoyuna sunuldu. Bu sayede dijital basına duyulan okur ilgisi, sayısal verilerle ilk kez görünürlük kazanmış oldu.
İnternet haber sitelerinde toplam 9 milyar 292 milyon 640 bin 555 tekil ziyaretçi tarafından 46 milyar 714 milyon 549 bin 465 adet sayfa görüntülenmesi gerçekleştirildi.
Toplam tekil ziyaretçi trafiğinin; yüzde 56,1’i Genel Kategorideki internet haber sitelerinde oluşurken, yüzde 14,6’sını 1. Kategori, yüzde 3,2’sini 2. Kategori, yüzde 17,1’ini 3. Kategori, yüzde 6,2’sini 4. Kategori, yüzde 2,8’ini ise 5. Kategorideki internet haber siteleri elde etti.
Yayınların yüzde 88’i ‘siyasi-haber-güncel’ içerikli
Ülke genelindeki 2 bin 40 süreli yayın içeriklerine göre tasnif edildiğinde, bin 812 yayının ‘siyasi-haber-güncel’ içerik türünde yayım yaptığı görüldü.
Resmî ilan yayımlayan 753 gazetenin tamamı siyasi-haber-güncel içerik türünde yayımlanırken; dergi vasfındaki 474 yayından 261’i siyasi-haber-güncel, 85’i sektörel-mesleki, 47’si kültür-turizm-tanıtım, 32’si ekonomi-ticaret-finans, 16’sı fikir-sanat, 12’si magazin-moda-alışveriş, 10’u spor, 6’sı bilim-bilişim-teknik, 4’ü ise sağlık ve diğer 16 yayın ise farklı içerik türleri altında sınıflandırıldı.
813 internet haber sitesinden 798’i siyasi-haber-güncel, 7’si sektörel-mesleki, 4’ü spor, 4’ü de ekonomi-ticaret-finans içerik türünde okurlarının ilgisine sunuldu.
Sektörde kadın istihdam oranı yüzde 39
Gazete ve internet haber sitelerinde çalışan 7.719 basın çalışanının 3.013’ünü kadınlar oluşturdu. Gazetelerde 1.599’u kadın ve 2.716’sı da erkek olmak üzere toplam 4.315, internet haber sitelerinde ise 1.414’ü kadın 1.990’ı da erkek olmak üzere toplam 3.404 basın çalışanı istihdam edildi.
Gazetelerde çalışanların yüzde 44,5’i muhabir, yüzde 26,4’ü sayfa editörü, yüzde 19,4’ü yazı işleri müdürü, yüzde 7,4’ü yazar, yüzde 2,1’i de haber müdürü kadrosunda görev aldı.
İnternet haber sitelerinde istihdam edilenlerin yüzde 39,7’si muhabir, yüzde 36,4’ü internet editörü, yüzde 11’i sorumlu yazı işleri müdürü, yüzde 9,5’i yazar, yüzde 3,4’ü de haber müdürü kadrosunda çalıştı.
Basın çalışanlarının çoğu lisans mezunu
Basın çalışanlarının eğitim düzeyleri incelendiğinde ise yüzde 43,8 oranıyla büyük çoğunluğunun lisans seviyesinde eğitim gördüğü istatistiklere yansıdı. Bunu, yüzde 32,2 ile lise, yüzde 11,3 ile ön lisans, yüzde 10,1 ile lise altı, yüzde 2,6 ile de yüksek lisans ve doktora mezunu gazeteciler izledi.
İlan ve reklam adetleri düştü, bedeller arttı
2024 yılında yayımlanan resmî ilan ve reklamların bedeli 2023 yılına göre yüzde 90 oranında artarak toplam 3 milyar 985 milyon 113 bin 210 Türk Lirası olarak gerçekleşti. Buna karşın 2023 yılında yayımlanan 158 bin 221 adet ilan, yüzde 7,1 azalarak 2024 yılında 146 bin 944 sayısına geriledi.
2024 yılındaki kamu desteğinin yüzde 84,5’ini resmî ilanlar, yüzde 15,2’sini resmî reklamlar, yüzde 0,3’sini de özel ilan ve reklamlar oluşturdu.
