Muş Ovası’nda bu yıl ekimi yapılan lahana hasadı başladı.il genelinde ekimi yapılan lahana ile ilgili açıklama yapan İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Ergün Çolakoğlu, 3 bin dekarlık alanda 10 bin 500 ton civarında bir lahana üretimi gerçekleştirdiğini belirterek, şehre katma değeri ise 10 milyon lira olduğunu söyledi.
“İLİMİZİN OVALARI NEDENİYLE TARIM POTANSİYELİ ÇOK YÜKSEKTİR”
Ülkede belli miktarda lahana üretiminin yapıldığını ifade eden Çolakoğlu, “İlimiz; tarım ve hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı illerden bir tanesidir. İlimizin ovaları nedeniyle tarım potansiyeli çok yüksektir.. Lahana dünyada üretimi yapılan sebzeler içerisinde dördüncü sırada bulunmaktadır. Ülkemizde de belirli miktarda üretimi yapılmaktadır. Muş ilimize geldiğimiz vakit, ilimizde 3 bin dekarlık bir alanda 10 bin 500 ton civarında lahana ekimi bulunmaktadır. İlimizde sebze üretimi 35 bin dekar civarındadır. Lahana da bu sebze ekimlerinin arasında önemli bir yere sahiptir. Arazilerde lahanaların mayıs ayı gibi fidelerinin dikimi yapılmakta ve eylül, ekim gibi de hasadı yapılmaktadır. Soğuğa çok bırakılmaması gerekiyor, çünkü soğuk olduğu zaman lahanalarda çatlama olup ürün kaybına neden olabilir. Bir dekarlık lahana tarlasından bin civarında baş lahana elde edilebilmektedir. Bunlarda üreticilerimiz tarafından piyasada 3-3,5 TL civarında satılmakta, manavlarımızda lahanalar 5 liradan satılıyor” dedi.
“LAHANA ÜRETİCİSİNİN EKONOMİYE ÖNEMLİ KATKISI VAR”
Lahana üretiminin il ekonomisine önemli bir ekonomik katkı sağladığını kaydeden Çolakoğlu, “İlimize bunun girdisine bakacak olursak da 10 milyon TL gibi ilimize bir katma değer sağlamaktadır. İlimizde lahana üretimi şu an bulunduğumuz Bağlar köyünde yüzde 70-80 civarında üretimi yapılıyor. Bunun dışında Çöğürlü ve Sütlüce köylerimiz ile Korkut İlçemizin bazı köylerinde üretimi yapılmaktadır. Lahanalarımız daha çok çevre illerden Van ve Batman illerine pazarlanabilmektedir. Kalanlarda daha çok ilimiz içerisinde satılarak pazarlaması yapılmaktadır” şeklinde konuştu.
“BEREKETLİ BİR YIL BEKLİYORUZ”
Lahana hasadına başlayan üreticilerden Heybet Şahin, “Ben Muş’ta oturuyorum. Bu tarlayı kiraladım. Benim çalışan çocuğum da yok. İşçilerle işimizi yapıyoruz. 2 bin TL tarlanın kirasına veriyorum. Bin TL ise tarlayı sürme parası verdim. Bu tarlaya yaptığım tüm masrafı hesaplayacak olursak, toplam 10 bin TL masrafım oluyor. Tarlamıza yaptığımız masraflarımızı çıkardığımızda sattığımız lahanadan ancak Kış’ı çıkarabileceğimiz çok az bir kar kalıyor. Tabi bazı seneler hastalık vs başka nedenlerden dolayı meydana gelen zararlarımızı da hiç hesaplamıyoruz. Onları da hesaplayacak olursak eğer artık sonucu siz düşünün” dedi. Başka yerlerden Muş’a lahananın gelmemesinin sevindirici olduğunu kaydeden Şahin, buna rağmen fazla kazanamadıklarını söyledi.
“PAZAR SORUNUMUZ OLMAZSA KAR EDERİZ”
Yıllardır ailecek bu işi yaptıklarını ifade eden üreticilerinden Mehmet Karakaya, eskisi kadar olmasa da vatandaşların hala lahanaya çok büyük ilgi gösterdiğini söyledi. Bin bir zahmetle lahana ektiklerini ve bu lahanaları uygun fiyatlardan vatandaşla buluşturduklarını dile getiren Karakaya, “Biz yıllardır Muş’ta bu işi yapıyoruz. Çok şükür ki ihtiyacımızı karşılayacak kadar gelir elde ediyoruz. Biz her sene Nisan ayında bu lahanaların ekimini yapıyoruz ardından Sonbahara doğru sökümünü yapıp vatandaşla buluşturmaya başlıyoruz. Eskiden bizim çok büyük bir gelirimiz vardı bu işten diyebilirim ama maalesef günümüzde her tarafta lahanaların satılmasından olayı fazla satışlar olmuyor diyebilirim. Aslında her tarafta lahananın satılıyor olması bizim daha fazla işimize gelmesi lazım ama buradaki satıcılardan bazıları gidip dışarıdan lahanaları getirdikleri için fazla satış olmuyor diyebilirim. Vatandaşlar dışarıdan gelen lahanadan ziyade Muş lahanasına daha fazla ilgi gösteriyorlar diyebilirim. Sadece lahana değil biz domates, biber gibi sebzeleri de ekip satıyoruz buralardan da bir gelirimiz var ve çok şükür gelirimiz bize yetiyor diyebilirim. Biz Bağlar Köyünde bu lahanaları ekiyoruz ardından lahanalar yenmeye hazır hale geldiği zaman kendi at arabalarımıza yükleyip mahalle aralarında gezdirerek satıyoruz. Bu şekilde hem alıcıya birebir iletişim kuruyoruz hem de kendi pazarımızı kurmuş oluyoruz. Yani araya alıcı koymuyoruz. Bu şekilde satarak araya koyduğumuz adama fazladan bir para vermiyoruz. Kendi oluşturduğumuz pazarımızla kafamız rahat diyebilirim. Bizim bölgemizde eskisi kadar olmasa da hala çok fazla kişi bu işin ticaretini yapıyor diyebilirim” şeklinde konuştu.
“ÇEVRE İLLEREDE SATIYORUZ”
Lahana alan kişilerin genelde lahanayı ya turşu yapmak ya da sarma yapmak için kullandıklarını ifade eden Karakaya sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizim sattığımız lahanaları alıcılar genelde turşu yapmak için alıyor ama bazen de kaynatıp büyük bidonlara koyarak, kışın bile o lahanaları taze tutup tüketebiliyorlar. Bu nedenle her zaman için bu lahananın büyük bir pazarı oluyor. Muş´ta ekimi yapılan lahanayı genelde çevre illere ya da ilçelere götürüp satan çok sayıda üretici de mevcut. Genelde Erzurum, Ağrı, Bingöl gibi illere çok fazla gidiyor ya da kendi ilçelerimizden de gelip buradan alıp oralara götürüp satıyorlar. Mesela Malazgirt´ten vatandaşlar gelip buradan alıp oraya götürüp satıyorlar. Durum böyle olunca bizim üretimini yaptığımız lahanalar için farklı bir Pazar alanı da oluşuyor diyebilirim, bu durumda bizim işimize geliyor. Her tarafta üretimini yapmayan insanların dahi farklı terlerden alıp satmaları da bizim işimize geliyor ama sattıkları lahanaları bizden alıyorlarsa tabi yoksa farklı illerden getirdikleri lahanalar bizim işimize yaramaz hatta bizim pazara alanımızı kısıtlar.”
