ÇAY BAHANE SOHBETLERİNDE BASIN TARİHİ KONUŞULDU
Muş Alparslan Üniversitesi (MAUN) tarafından organize edilen Çay Bahane Sohbetlerinde “Türk Basın-Yayın Tarihi” konuşuldu.
Çay Bahane Sohbetleri’nin 61’inci oturumunda İletişim Fakültesi öğretim üyesi ve Gazetecilik Bölüm Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Hayrettin Ayaz, “Matbuattan Medyaya: Türk Basın-Yayın Tarihi” konulu bir söyleşi gerçekleştirdi. Dr. Ayaz, Türk basın-yayın tarihine ışık tutan konuşmasında, basın tarihinin yazının icadıyla başladığını ve matbaa ile kâğıt üretiminin uzun bir evrim sürecinden geçtiğini vurguladı. Osmanlı Devleti’nin 18. yüzyılda Avrupa’ya gönderdiği elçilerden özellikle Paris’te görevli Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi’nin oğlu Mehmet Sait Efendi’nin gözlemlerinin, matbaanın Osmanlı’ya getirilmesine öncülük ettiğini belirtti. İbrahim Müteferrika’nın Türk matbaacılığındaki rolünü anlatarak, II. Mahmud döneminde, 1831 yılında kurulan Takvîm-i Vekâyi gazetesinin Türkçe yayımlanan ilk gazete olduğunu ifade etti.
1840’ta William Churchill tarafından çıkarılan Cerîde-i Havâdis ve 1860’larda Şinâsî ile Agâh Efendi tarafından yayımlanan Tercümân-ı Ahvâl gibi gazetelerin Türk basın tarihindeki önemine değinen Dr. Ayaz, 1908’de basın özgürlüğünde yaşanan gelişmelerin, 31 Mart Vakası sonrası kısıtlamalarla sekteye uğradığını belirtti. Millî Mücadele döneminde İstanbul ve Ankara gazetelerinin büyük çoğunluğunun Millî Mücadele’ye destek verdiğini ifade eden Ayaz, Cumhuriyet’in ilanıyla basın alanında köklü değişiklikler yaşandığını, ancak 1925 yılında çıkarılan Takrir-i Sükûn Kanunu ile bazı gazetelerin kapatıldığını dile getirdi.
Konuşmasının sonunda 1946’da çok partili sisteme geçişle birlikte hükümetlerin gazete kapatma yetkilerinin sınırlandığını ve bu dönemde Hürriyet, Milliyet, Zafer ve Ulus gibi gazetelerin yayın hayatına başladığını aktardı.
Söyleşi katılımcıların soruları ve Dr. Ayaz’ın verdiği yanıtlarla sona erdi.