MALAZGİRT SAVAŞI’NIN YERİ ALTINCI YILDA NETLEŞİYOR: 200’E YAKIN METAL OBJE BULUNDU
Kültür ve Turizm Bakanlığı destekli, Muş Alparslan Üniversitesi öncülüğündeki disiplinlerarası arkeoloji projesi kapsamında Malazgirt Savaşı’nın yapıldığı alan detaylarıyla tespit ediliyor. Bu yılki çalışmalarda ok uçları, sikke, mühür gibi yaklaşık 200 metal obje bulunarak veri bankasına kaydedildi.
Türklere Anadolu'nun kapılarını açan Malazgirt Savaşı'nın yapıldığı alanın tespiti amacıyla yürütülen çalışmaların bu yılki etabında yaklaşık 200 metal obje bulundu. Malazgirt Savaşı'nın yerinin tespit edilmesine yönelik çalışma yürüten uzmanların ortaya çıkardığı ok uçları, sikke, yüzük, nal çivisi ve mühürler veri bankasına işleniyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının desteği, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Muş Alparslan Üniversitesi işbirliğiyle 2020'de başlatılan "Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi" altıncı yılında devam ediyor.
Disiplinlerarası ekip 1071 savaş alanını tespit etmeye çalışıyor
Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı Sultan Muhammed Alparslan'ın, tarihin en büyük zaferlerinden birini kazandığı Malazgirt ilçesinde, 12 üniversiteden bir araya gelen 40 uzman, 1071'deki savaşın yapıldığı alanı tespit etmek için 1 Temmuz'da çalışmalara başladı.
İlçeye 7 kilometre uzaklıktaki Sabuntepe ve Aytaç Düzlüğü arasındaki bölgede yüzey araştırması yapan uzmanlar, 200'e yakın ok ucu, sikke, yüzük, nal çivisi, mühür ve savaşa ait metal obje buldu. Bu buluntuların önemli bir kısmının Malazgirt Savaşı'na ait olduğu değerlendiriliyor.
Projenin bilimsel danışmanı Prof. Dr. Adnan Çevik’in açıklamaları
Projenin bilimsel danışmanı olan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Çevik, "Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi" çalışmalarına devam ettiklerini söyledi.
Bu yıl 1 Temmuz'da araştırmalara başladıklarını anlatan Çevik, şöyle konuştu: "Tarihimizin en önemli aşamalarından birini teşkil eden ve Anadolu'nun Türk yurdu olma sürecini başlatan Malazgirt Savaşı'nı yerinde tespit etmeye çalışıyoruz. İnterdisipliner bir bakış açısıyla çalışmalarımızı yürütüyoruz. Projenin 6. yılında, 150 kilometrelik geniş bir alanda savaşın geçtiğini düşündüğümüz istikamette sahayı daraltarak hem jeofizik uygulamalar hem de alana ilişkin farklı yöntemlerle çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Temmuz etabında daha çok savaşın doğrudan geçtiği alanda savaşa ait objelere dönük bir çalışma yürütüyoruz. 1700 metre yüksekliğinde platoya hakim Sabuntepe'nin savaşın önemli noktalarından biri olduğunu düşünüyoruz."
Yoğun buluntular savaşa ışık tutuyor
Savaşın öğleden önceki çatışmalarının cereyan ettiğini düşündükleri istikamette daha önce yaptıkları simülasyonlara uygun olarak sahada sörvey ve sondaj kazısı yöntemiyle çalıştıklarını belirten Çevik, şu bilgileri verdi: "Bu etapta beklediğimiz gibi yoğun buluntuyla karşılaşıyoruz. Bu da doğru alanda, doğru yöntemle çalıştığımızı göstermesi açısından değerli. Bu etapta yaklaşık 200 metal obje ele geçti. Bunların içinde ok ucu, sikke, yüzük ve çeşitli metal objeler var. Bunların çoğunun doğrudan savaşa ilişkin olduğunu düşünüyoruz. Farklı ebat ve işlevde ok uçları buluyoruz. Bu bölgede hangi birliklerin çarpıştığını görmemiz açısından da ok uçlarının niteliği bizim için çok önemli. Bunları yerinde işliyoruz. Koordinat ve fotoğrafıyla veri bankamıza yüklüyoruz. Bilimsel anlamda buluntuları belgeliyoruz, görüntülüyoruz ve raporluyoruz. Daha sonra bunların temizlikleri yapılıyor, işleniyor ve envantere kaydediliyor. Bu buluntuları daha sonra müzeye teslim ediyoruz. Bu yılki çalışmalarımız son derece verimli geçiyor. 6. yılında savaşın geçtiği alanı noktasal olarak belirlemeye dönük araştırmada artık yüzde 70'lere yaklaştık. Savaşın bizim açımızdan hangi aşamalarda, nerede cereyan ettiği büyük oranda belli. Çalışmalar bu çerçevede hızlı ve verimli bir şekilde devam ediyor."
Türkiye’nin en geniş kapsamlı savaş alanı arkeolojisi projesi
Malazgirt Savaş Alanının Tespiti Projesi, Türkiye’nin en geniş kapsamlı savaş alanı arkeolojisi çalışması olarak da dikkat çekiyor. Arkeoloji, antropoloji, tarih, sanat tarihi, coğrafya, jeoloji, jeofizik, iletişim ve sosyoloji gibi farklı alanlardan 12 üniversiteden 40’a yakın uzmanı bir araya getiriyor. Yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin de katılımıyla akademik kapasitenin güçlendirilmesine katkı sağlayan proje, aynı zamanda savaş arkeolojisi alanında Türkiye’de öncü ve sistematik bir örnek oluşturuyor.
2025 yılı Temmuz ayı çalışmaları ve geleceğe yönelik hedefler
2025 yılı Temmuz ayı çalışmalarında Mezraköy, Alınca Köyleri ve Sabuntepe mevkiinde yüzey araştırmaları ve sondaj kazılarıyla ilerleyen proje, savaşın tüm safhalarını tarihî kaynaklarla ve sahadan elde edilen buluntularla aydınlatmaya devam ediyor. Bugüne kadar Malazgirt Savaşı’na ait olduğu değerlendirilen yüzlerce metal obje, Bizans İmparatoru’na ait sikke ve mühürler, ayrıca bölgenin tarihini ortaya koyacak birçok arkeolojik buluntu elde edildi. Bu eserlerin tasnifi, çizimi, restorasyonu ve raporlanması yıl boyunca devam etmekte.
Disiplinlerarası iş birliğiyle yürütülen Malazgirt Projesi, yalnızca tarihi bir olayın mekânsal izlerini ortaya koymakla kalmayıp, dünyada gelişmekte olan savaş alanı arkeolojisinin Türkiye’deki ilk sistematik uygulaması olarak da büyük önem taşıyor.
