İHTİKÂR NEDİR?
Bedrettin KELEŞTİMUR
Gerek birey olarak ve gerekse toplum olarak içiçe yaşadığımız bir kavram, “İhtikâr Kavramı…”
Sözlükte İhtikâr; “vurgun, vurgunculuk…” “hakkını yemek, kötü davranmak; kıtlaştırmak, tedavülden çekmek, istiflemek, tekeline almak…”
“Ticaret malını pahalılaşması gayesiyle, istifleyip piyasaya arzını geciktirmek…”
İhtikâr yapana da, ‘muhtekir (hakir, hakkar)’ diyoruz.
Hadis, “İhtikâr yapan kişi ne kötüdür”
Burada esas olan nedir? “Kamu zararıdır!”
Temel ihtiyaç maddelerinin ‘suni olarak yükselmesine…’ zemin hazırlamak!
Bundan kim zarar görecektir; ‘halkımız…’ Yani genelde insanımız…
İhtikâr, “bir şeyi pahalanmasını bekleyerek alıkoymak…”
Burada ihtikârla birlikte, ‘karaborsa ve tefecilik…’ gibi kavramlar karşımıza çıkacaktır.
Sözlükte Karaborsa; “(bir malın) gizlice, el altından alınıp satılır olması”
“Piyasada bulunmayan bir malın gizlice, el altından çok yüksek fiyatla alınıp satılması işi.”
Burada alenen, ‘bir zulüm…’ söz konusudur.
Kişisel menfaatlerin, ‘kamu menfaatlerinin önüne çıkması…’ gibi bir durum söz konusudur.
Piyasa ekonomisiyle bunu bağdaştıramazsınız…
Kaldı ki, ekonominin kendi kuralları içerisinde de bunu düşünemezsiniz!
Piyasa ekonomisinde, ‘amme menfaati/ kamu yararı…’ düşünülür.
Sıklıkla kullanılan bir söz vardır; bu yıl da, “filan ürün tefecinin eline düştü…”
İhtikârdan tefeciye yolculuk da; ‘bir handikabı yaşıyorsunuz…’
Sıkıntıya düşene, ‘el uzatmak…’ değil, darda kalanı, ‘boğmak…’ düşüncesi…
Burada, “aklı, izanı, vicdanı ve hatta merhameti…” bir kenara itiyorsunuz!
Düşünelim, ‘acıma hissinin kalktığı bir toplum…’ ne kadar yaşayabilir.
Sözlükte İhtikâr; “vurgun, vurgunculuk…” “hakkını yemek, kötü davranmak; kıtlaştırmak, tedavülden çekmek, istiflemek, tekeline almak…”
İnancımız bizlere neleri emrediyor; “… O halde durmayın, hayırlı işlerde birbirinizle yarışın…” (Maide, 48), insanların birbirleriyle hayırda, iyilikte, güzelliklerde yarışması. Velhasıl hayatı çekilmez hale getirmek değil, bilakis ‘yaşanabilir hale getirmesi…’
Ali İmran Suresi 104. Ayette ne buyruluyor; “sizden, iyiye çağıran, doğruluğu emreden ve fenalıktan meneden bir cemaat bulunsun. İşte başarıya erişenler yalnız onlardır.”
Ne buyruluyor, “Mü’minler bir vücut gibidir!” Burada, çok ince ve duyarlı olmamızı çağrıştıran, gönüllere hitap eden bir ifade zenginliği…Önceliğimiz nedir; “sağlıklı, esenlikli, huzurlu ve güvenilir bir toplum!” Bu bir çaba olmalı, birlikte erdemli bir mücadele olmalı…
Hadis, “Müslümanların dertleri ile ilgilenmeyen, onlardan değildir.” İyiliklerin dumura uğradığı, yardımlaşma şuurunun öldüğü bir toplumda; elbette ki, ‘ihtikâr yapanlara…’ gün doğacaktır. Elbette ki, herkes kendi kafasına göre hareket edecektir. Elbette ki, vicdanları gömecektir!
Piyasa de, ‘vurguncular, tefeciler, stokçular…’ dörtnala koşturacaklar. Hadis, “ihtikâr yapan hatakar olmuştur!” Hz. Ömer (ra), “Bizim çarşımızda ihtikâr olamaz” Hz. Osman (ra), “ihtikâr yapmayı yasaklamıştır”
"Hz. Peygamber (Sav) şöyle buyurdu:
"Şehirlerde yaşayanlar, Allah yolunda hapsedilmiş kimselerdir. Gıdalarında onlara ihtikâr yapmayın, onlara fiyatları yükseltmeyin, zira kim onlara bir gıda maddesini kırk gün hapsetse, sonra da tamamını tasadduk etse yine de işlediği günahı affettiremez."
Sadece bir kavramla, ne kadar içiçeyiz… Sadece bir kavram, toplumun sosyal ve iktisadi hayatını ne ölçüde etkiliyor. Sadece bir kavram, sizleri ne kadar ürpertiyor! İhtikâr Kavramının küresel dünyada karşılığı nedir; “Spekülatör…” Biz bu spekülatörleri, “asrın Karunları…” olarak da yorumlayabiliriz.
Bunlar, kendi iktidarları/ veya menfaatleri uğruna dünyayı ateşe verebilirler…
İnancımız bizlere, “ne zulmediniz, ne de zulme uğrayınız!” Hele haksızlığa hiç mi hiç tahammülümüz yok bizlerin… İnancımız, insani değerler üzerinde, bizlere hayatı inşa etmeyi öğretti…
Geliniz, kardeş olalım… Geliniz, gönüller yapalım… Geliniz, bir vücut gibi/ veya bir binanın taşları gibi olalım… “Sevelim, sevilelim…” Hayatı birlikte, güzelleştirelim! Selam ve muhabbetle