KIRGIZİSTAN’DA BİR HAFTA
Bedrettin KELEŞTİMUR
Elâzığ Şehrinden, ‘görkemli bir ekip’ 30 Eylül-03 Ekim 2025 tarihinde Kırgızistan’da, “Uluslararası Şiir Festivali- Alıkul, Vatanın Şairi” programında en müstesna yerini alıyor.
Bu tarihi programa; Türkiye’den, Kırgızistan, Rusya, Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan’dan şairler, yazarlar, sanatçılar, bilim insanları ve devlet temsilcileri katıldılar.
Elâzığ Şehri, her zaman için farklı… Duruşu da, vakarı da, temsil gücüde fevkalade… Elâzığ Valisi Numan Hatiboğlu, Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları, Fırat Üniversitesi Rektör Yardımcısı Mehmet Yılmaz ile birlikte, bu coğrafyayı çok iyi tanımlayan bilim adamlarımız; Prof. Dr. Ahmet Buran, Prof. Dr. Ercan Alkaya, Prof. Dr. Süleyman Kaan Yalçın… Her biri bu şehrin yüzakı oldular. İş dünyasını temsilen de, ETSO Başkan Vekili Gürkan Talo katılım sağladılar. Elâzığ Belediyesinden Başkan Yrd. Nazif Bilginoğlu, Özel Kalem Md. Levent Sancar, Kültür Md. Yrd. Fethi Koç… F.Ü. İletişim Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Tamer Kavuran ve Öğr. Gör. Recep Bağcı… Sanat dünyamızdan Yalçın Turhan ile Fethi Açıkgöz… Kanal Fırat’tan ise Genel Yayın Müd. Zeki Akbıyık ile Kameraman Ufuk Çakaroğlu davetli olarak katıldılar.
Kırgızistan’da arabamızda; Azerbaycan’dan Adil Cemil, Kazakistan’dan Zemzegül Nazarbek Kızı, Rusya’dan Kopeykina N.G. Özbekistan’dan Haydarova Risalat, Türk-Kazak Üniversitesinden Doç.Dr. Mehmet Özeren ve bu organizasyonun mimarlarından Muhammed Şener Bulut…
Açılışlar, resmi toplantılar, konserler, gezi programları bir bütün içerisinde bizleri, ‘kendi tarihimizle buluşturuyordu’
Kırgızistan’ın Başkenti Bişkek ile Issık Göl, Türkistan’ın ‘saklı cenneti’
30 Eylül 2025 Günü, Pazartesi’nden itibaren günboyu programlar… Elâzığ heyetinde, ‘güçlü bir temsil duruşu…’ O duruşu şüphesiz ki, Elâzığ Valisi, Belediye Başkanı, Rektör Yrd. ETSO Başkan Vekili ile birlikte bu coğrafyanın her biri uzmanı bilim adamlarımızın varlığı… Kanal Fırat’ın Bişkek ve Issık Gölden gerçekleştirdiği canlı yayınlar… Recep Bağcı’nın profesyonel fotoğraf çekimleri… Sürekli koşuşturan programın koordinatörü M. Şener Bulut’un koşuşturmaları… Her şeyiyle mükemmeldi…
Elazığ Valisi Numan Hatipoğlu, konuşmasında Türkiye – Kırgızistan ilişkilerinin köklü geçmişine dikkatleri çekiyordu; “1991’de bağımsızlığını kazanan Kırgızistan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye olmuştur. 1995’te kardeşliğin nişanesi olarak iki devlet birlikte Manas Üniversitesi’ni kurmuştur. 2007’de Elazığ’daki Hazar Şiir Akşamları’na Cengiz Aytmatov davet edilmiş, onurlandırılmış ve adına bir park ile anıt yapılmıştır. Bütün bu adımlar, iki ülke arasındaki kardeşliği güçlendirmiştir. Bugün burada olmaktan ve bu dostluğu bir kez daha hissetmekten mutluluk duyuyorum. Hazırlayanlara, emeği geçenlere ve katkı sunan herkese teşekkür ediyorum.”
Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları ise yaptıkları değerlendirmede; “Türk Dünyası’nın ortak hafızasında derin izler taşıyan Alıkul Osmonov anısına düzenlenen Uluslararası Şiir Festivali’ne katılmaktan büyük mutluluk duydum. Kültür ve sanatın ışığında gönüllerimizi birleştiren bu program bizlere derin bir iz bıraktı. Kırgız sanatçıların seslendirdiği eserler ve Manas Destanı bizleri çok etkiledi. Elazığlı sanatçılarımızın türkülerle sahneye renk katmasıyla bu gece Türk Dünyası’nın ortak değerlerini bir kez daha yaşadık. Merhum Cengiz Aytmatov yalnızca Kırgız halkının değil, Türk Dünyası’nın ortak değeri ve hafızasıdır. Elazığ olarak onun adını yaşatmak bizim için bir onurdur. Elazığ halkı kendisine daima büyük önem vermiştir. Bu programın düzenlenmesine katkı sunan herkese yürekten teşekkür ediyor, gönül coğrafyamızda daha nice birlikteliklerde buluşmayı diliyorum.”
Bu programın en hassas tarafı, “Elâzığ Valiliği- Issık Göl Bölge Yönetimi Dostluk ve İş Birliği Protokolünün imzalanması…”
Issık Göl Bölge Valisi Çetigenov, Elâzığ Valisi Numan Hatiboğlu’na ‘fahri hemşehrilik unvanı’ takdim ettiler. Karakol Belediye Başkanı Konibek Adıyev, Elâzığ Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları ’na, ‘fahri meclis üyeliği beratı...’ takdim ettiler.
Fırat Üniversitesi ile Issık Göl Devlet Üniversitesi arasında; “eğitim alanında ortak projeler yapılması ve öğrenci-akademisyen değişim programlarının hayata geçirilmesi…” önceliğinde Üniversiteler arası protokol imzalandı. Bu protokolü FÜ’den, Rektör Yrd. Mehmet Yılmaz ile Issık Göl Devlet Üniversitesi adına Rektör Askarbek İmanbayev imzaladılar. Bizlerde, bu tarihi protokollerin her iki ülke için de, ‘bereketli, uğurlu, daimi olmasını…’ yürekten diliyoruz.
Hazar Gölünden getirilen sular ise Issık Göle, ‘üst düzey protokol tarafından…’ dualarla dökülecekti.
“KARDEŞ ŞEHİR…” şiirimizde, bu tarihi protokolü şiir diliyle anlatmaya çalıştım;
Isıkgöl, yâr Elâzığ’la kardeş olacak
İşbirliği, dostluk su gibi ömürlü…
Manas Destanı, daha gür, dokunaklı
Hazar’dan, Issıkgöle, ‘gönül çeşmesi…’
Dostluk, kardeşlik, hemşeri bağıyla;
Hemhal, bağ olacak, bağban olacak…
Bugün filizdi, yarın gür bir ağaç;
Dertli gönlüme, ‘meyve devşirecek’
Köprülerde yürür, ‘ilim, marifet…’
Kadirşinas dostla, zarafet yürür…
Elâzığ’da, Bişkek Kapısı yârdır…
O kapıdan geçilir, Kaşgar ruhuyla…
Aytmatov’la, “Gün Olur, Asra Bedel!”
O bedelin çilesi, Alıkul Osmonov’da…
Tüter ateşi, ‘aşk yolumuz vatan…’
Her zaman içinde vurgu yaparım, “Kırgızistan Coğrafyası İlk Müslüman Türk Devleti Karahanlılar Devletinin tarihi sınırlarında kurulacaktı…” Karahanlılar Coğrafyası aynı zamanda Mâverâünnehir’i de içerisine alan bir büyük medeniyet coğrafyasıdır. Kırgızistan, coğrafi konumu itibariyle de, Türkistan’ın kalbidir diyebilirim. Bizler, gönlümüzün yarısını Ata diyarında bırakarak Bişkek’ten Elâzığ’a dönüş yaptık.
Tabi ki, Kırgızistan’ı, Bişkek ve Issık Göl’de tespitlerimiz önemlidir. Alıkul Osmonov’a, Cengiz Aytmatov’a, Kaşgarlı Mahmut’a verdikleri kıymet çok üst düzeydedir/ zirvededir. Aytmatov’un ve Alıkul’un evleri birer müze haline getirilmiş… Türk Dünyasının da, baştacı ettiği bu önemli şahsiyetler adına; ‘enstitüler…’ bizlerde hayranlık uyandırdı…
Kırgızistan’ın Karakol Şehrinde yer alan, “Şecere Müzesinde…” Elâzığ Köşesi bizler üzerinde hayranlık tesirleri yapmıştır.
Şunu hemen belirtmeliyim, “Kırgızistan Müzeler Ülkesidir…” Bişkek’te, Issık Gölü Karakol Şehrinde; “Çocuk Müzelerini, Oyun ve Eğlence Merkezlerini, Sanat Galerilerini, Ulusal Parkları, Sanat Müzelerini, Özel ve Hediyelik Eşya Dükkânlarını, Özel Müzeleri, Tarih Müzeleri ve Bilim Müzelerini…” rahatlıkla gezebilirsiniz.
Kültür, Tarih, Sanat, Edebiyat, Musiki ile birlikte folkloru bir bütün içerisinde ‘hayat tarzı olarak…’ benimsemeleri çok önemlidir. Belki bunda, “Manas Destanı’nın…” çok önemli etkilerinin olduğunu da söyleyebilirim. Çocuklar, her biri cıvıl cıvıl, ‘içlerinde öyle cevherler gördük ki…’
Kırgızistan’ın Başkenti, görülmeye değer… Bir sanat, kültür, edebiyat şehri olmanın yanında; ‘şehircilik yönünden de gıpta ile baktık…’ O büyük meydanları, binalardaki o zevk ve estetik, park ve bahçeleri, geniş bulvarların yanında, ‘yürüyüş alanları…’ Kibri temsil eden, ‘çok katlı yüksek binaların olmayışı…’ ve yerküresinde; ‘yeşilin ve oksijenin en fazla olduğu şehirlerarasında ilk on içerisinde yer alışı…’ Bizleri en fazla etkileyen şüphesiz ki, “4 bin rakımının üzerindeki Tanrı/ veya Ala Dağları…” Küçük, büyük baş hayvanların yanında at sürülerinin de yer aldığı, “O muhteşem yaylaları…” ve yaylalar üzerinde kurulu olan çadırlar, mekânlar…
Sözümüzü, “DERVİŞ YÜREKLİ” şiirimizle noktalamak istiyorum.
Derviş yürekli nice Kırgız gördüm
At sırtında seferdir her günümüz
Gönülden gönüle yollar ördüm
Sabır, sükût, selamettir ünümüz
Yürür, dil okları kalbe nişandır
Ruhun cezbeye gelişi bir andır
Allahuekber, ya Rahman, ya Rahim
Kırgızistan’a mutlaka gidiniz… Bizim Ata Yurdumuz… Sıla-i Rahim yapınız. Özellikle de, “Şecere Müzesinde…” Kaşgarlı Mahmud’un, “Dünya Haritasına…” şöyle bir dokunun! Biz bir milletmişiz, hem de nasıl bir milletmişiz… Selam olsun… Emektar bütün dostlara da minnettarım… Var olunuz, eksik olmayınız… Ben, kendi ölçeğimde tarih dersi aldım… Manas Destanının hala yazıldığına bir daha şahit oldum…
